ستاره‌های سال‌های دور فوتبال ایران اگر امروز بازیکن بودند چه رقم‌هایی دریافت می‌کردند ؟

صمد مرفاوی:آخرین قراردادم ۲ میلیون تومان بود که ۵۰۰ هزارتومانش را هم ندادند
اگر قرار باشد سه «سرطلایی» در فوتبال ایران نام ببریم بدون شک یکی از آنها صمد مرفاوی است. مهاجمی که می‌گفتند رحم نداشت و فقط به یک چیز فکر می‌کرد؛گل. باورتان می‌شود که همان سال ۷۷-۷۶ قرارداد صمد با استقلال ۲ میلیون تومان بوده است؟ شاید بگویید برای آن زمان زیاد بوده اما معیار قیمت دلار است؛ حتی با این صعود وحشتناک! به قول خود صمد:
«۵۰۰ هزارتومانش را هم آخر سر ندادند.» مرفاوی ادامه می‌دهد:«من روی هیچ کسی و هیچ چیزی قیمت نمی‌گذارم فقط یک مثال می‌زنم و می‌گویم، مجید نامجو‌مطلق. الان که او مربی استقلال است و به قول خیلی‌ها بازیکنان میلیاردی را تمرین می‌دهد، اگر خودش بازی می‌کرد چقدر باید می‌گرفت؟ نداشتیم روی دست مجید. فوتبال ما همه‌اش تعصب نیست مثل قدیم. همه‌چیز تغییر کرده است.»
مرفاوی ادامه می‌دهد:«الان بازیکنان را از جیب بیت‌المال می‌خرند. اما یک چیزی هم بگویم. فوتبالیست‌ها خون دل هم می‌خورند. مثلا سه میلیارد قرارداد می‌بندد اما انتهایش چقدر از این سه میلیارد گیرشان می‌آید؟ آخر فصل
۳۰-۲۰ درصد آن را نمی‌دهند. سال ۸۸ که در استقلال بودم ۱۳۰ میلیون تومان طلب داشتم. ۸ سال بعد این پول را به من دادند. سال ۸۸ می‌توانستم یک آپارتمان بخرم، اما زمانی که پول را گرفتم با همان پول می‌شد خانه رهن کرد.»

علی انصاریان آن زمان که هنوز بازیگر نشده بود در میان فوتبالی‌ها معروف بود به رکورددار بخیه. این مدافع باتعصب  فقط در دوران حضورش در پرسپولیس بالغ بر ۸۰‌بخیه خورد. با این حال یکی مثل انصاریان در فهرست فوتبالیست‌هایی است که به اندازه اسمش از این فوتبال پول درنیاورد. رئیس پلیس سریال «سرزده» که امشب قسمت پایانی آن از شبکه یک پخش می‌شود، گرچه این روزها بیشتر با تماس خبرنگاران سینمایی سرگرم است، اما همیشه برای فوتبالی‌ها یک سوژه داغ است. دیروز سراغ انصاریان هم رفتیم تا نظر او را درباره افزایش نجومی قرارد‌ادها در فوتبال جویا شویم:
 قطعا شما هم از رقم‌های میلیاردی فوتبالیست‌ها شنیده‌اید…
بله. البته فقط نباید در قرارداد بازیکن‌ها دنبال چرایی افزایش بی‌رویه رقم‌ها بود. این اتفاق در همه‌جا افتاده است. از قیمت مرغ و گوشت و تخم‌مرغ بگیرید تا قیمت خودرو و زمین و ملک. اینها همه مثل دانه‌های تسبیح  به‌هم متصل هستند.
 با این حال به نظر می‌رسد تورم در قرارداد فوتبالی‌ها، رشد چشمگیر‌تری داشته است. خودتان آن سال‌ها چقدر می‌گرفتید ؟
من سال اولی که رفتم پرسپولیس، اگر اشتباه نکنم  ۱۵میلیون تومان قرارداد امضا کردم. آن سال پراید چند بود؟ ۵‌میلیون تومان. من با یک‌سوم قراردادم یک پراید هاچ‌بک کره‌ای خریدم. حالا می‌گویند پراید شده ۱۰۰ میلیون. مگر می‌شود پراید ۱۰۰ ؟! یعنی با یک حساب ساده در همین ۲۳‌سال قیمت پراید ۲۰‌برابر شده است. آخرین قرارداد خود من در این فوتبال با شاهین بوشهر بود که ۱۵۰‌میلیون تومان امضا کردم اما فقط ۵۰‌میلیون تومانش را گرفتم و بقیه را بخشیدم. در استیل‌آذین هم ۱۸۰‌میلیون تومان قرارداد بستم که چون تیم به لیگ‌برتر صعود نکرد نصف قراردادها را ندادند (باخنده). آن سال همه کسانی که با من در استیل‌آذین بودند به همین بلا دچار شدند. در خود پرسپولیس هم بیشترین رقمی که گرفتم سال ۸۴ بود که ۱۰۰‌میلیون دریافت کردم.
 شاید اگر الان مدافعی با توانمندی‌های علی انصاریان بود، راحت بالای ۱۰ میلیارد قرارداد امضا می‌کرد.
من به این فکر می‌کنم که اگر الان ۱۰‌میلیارد قیمت داشتم، قیمت بازیکنی مثل علی کریمی چقدر بود؟ او اگر بود الان راحت ۵۰‌میلیارد تومان قیمت داشت. یا یکی مثل ناصر محمدخانی یا مجتبی محرمی یا علی دایی هم باید همین‌قدر پول می‌گرفتند لابد. با این حال این‌که بخواهیم مقایسه کنیم شاید درست نباشد. چون شرایط اقتصادی الان با گذشته فرق کرده است. متاسفانه تحریم‌های ناجوانمردانه تورم را افزایش داده و حباب بدی در قیمت‌ها ایجاد کرده است. آن سر دنیا ترامپ می‌گوید من کاری با مردم ایران ندارم، اما تصمیماتی می‌گیرد که فشارش فقط روی همین مردم است. البته خودمان هم بی‌رحم شده‌ایم و فقط منافع خودمان را می‌بینیم. خودم را می‌گویم. همین الان بگویند سیب‌زمینی گران شده، من اولین نفری هستم که هجوم می‌آورم برای خرید سیب‌زمینی! خاطرم هست در دوران جنگ، همسایه از همسایه بی‌خبر نبود. مادر من وقتی برنج درست می‌کرد، به خاطر بوی آن،  می‌گفت مقداری غذا ببریم برای فلان همسایه که مثلا در خانه زن باردار یا بچه کوچک دارد. امکانات رفاهی آنقدر نبود اما همه همدیگر را دوست داشتند. اینها را مقایسه کنید با الان که همه آپارتمان‌نشین شده‌اند، اما در همان آپارتمانی که درها به‌هم چسبیده است هیچ کسی دیگری را نمی‌شناسد.

ناصر محمدخانی می‌گوید اگر سفره دلش را باز کند، آن وقت مردم متوجه می‌شوند که چقدر فاصله است بین ستاره‌های پیشین فوتبال ایران و ستاره‌های کنونی. او در گفت‌و‌گو با جام‌جم سر صحبت را این طور باز کرد: «من اصلا نمی‌خواستم صحبت کنم اما یک وقت مسائلی را می‌شنوی که تعجب می‌کنی. الان به من بگویید کدام فوتبالیست امروزی، حتی دو میلیارد تومان می‌ارزد؟ مگر دوره حضور علی دایی، علی کریمی، کریم باقری، علی پروین، ناصر حجازی، احمدرضا عابدزاده، حسن روشن و… است؟ آنها اگر امروز بازی می‌کردند، باید ۵۰ میلیارد تومان می‌گرفتند ولی امروز را ببینید که بازیکنان کمتر از حد متوسط چه پول‌هایی به جیب می‌زنند. اینها چطور می‌توانند در چشم مدیرعامل یک باشگاه نگاه کنند و بگویند باید به من ۶ میلیارد یا ۱۰ میلیارد تومان پول بدهید؟»
محمدخانی اضافه کرد: «هیچ نهادی هم نیست که جلوی این فوتبالیست‌ها را بگیرد. هیچ کس به این بازیکن نمی‌گوید مگر در طول زندگی‌ات چه کار کردی که حالا ۵- ۶ میلیارد تومان پول می‌خواهی؟ مگر در تمام طول فوتبالت چند گل زدی که امروز دنبال چنین قراردادی هستی؟ اصلا این آپشن‌هایی که روی قرارداد می‌گذارند، چه معنایی دارد؟ طرف شغل‌اش گلزنی است ولی آپشن گذاشته که اگر لطف کنم و گل بزنم، باید پولی جداگانه از قراردادم پرداخت کنید! یک دروازه‌بان یا مدافع که وظیفه‌اش باید گل نخوردن باشد، آن وقت آپشن می‌گذارد که اگر گل نخوردم، باید به من بیشتر پول بدهید! حالا آپشن‌های جدید دیگر هم آمده که از آن سردر نمی‌آورم، مثل بند فسخ یکطرفه یا قانونی که اگر تا پایان فصل کمتر از ۶۰ درصد پول بگیرد، می‌تواند برود.»
او در نهایت گفت: «حتی شنیده‌ام برخی بازیکنان به دنبال عقد قرارداد دلاری با باشگاه‌ها هستند.  من از این مسائل واقعا تعجب می‌کنم و نمی‌دانم فدراسیون فوتبال یا سازمان لیگ و حتی وزارت ورزش چطور قرار است با چنین مسائلی برخورد کند ولی با توجه به شرایط اخیر جامعه، اصلا صحیح نیست که باشگاه‌ها از پول بیت‌المال به بازیکنان چنین رقم‌هایی بدهند. خودمانیم؛ فوتبال که درآمدی ندارد. فقط اسپانسرها هستند و شرکت‌ها و کارخانجات دولتی. الان در شرایط کرونا که همه باشگاه‌ها تقریبا ورشکسته هستند، از کجا می‌خواهند ۱۰ میلیارد تومان پول تهیه کنند و به بازیکنان بدهند؟ من واقعا از این مسائل متعجب هستم و امیدوارم مدیریت درستی صورت بگیرد. کاش یک نفر بیاید و این وضع را کنترل کند، چون هیچ فوتبالیستی نباید حتی نزدیک به این رقم‌ها بگیرد.»

 طرف همین سال گذشته با یک پیشنهاد ۲۰۰ میلیون تومانی از خوشحالی بالا و پایین می‌پرید. در لیگ نوزدهم هم اصلا و ابدا در قواره‎های یک بازیکن تاثیرگذار و ستاره نبود، اما اکنون برای خودش قیمت میلیاردی تعیین می‎کند.
این سناریویی است که این روزها از سوی بازیکنان تیم‎های مختلف لیگ‌برتری مدام اجرا می‎شود. حالا بازیکنانی که ادعای میلیاردی بودن دارند با توجه به تصویب قانون منع جذب بازیکنان و مربیان خارجی تا می‎توانند تاخت و تاز می‎کنند.
بالا رفتن قیمت کاذب برخی از بازیکنان که حتی برخی از آنها گمنام هستند باعث شد یاد بازیکنانی بیفتیم که واقعا ستاره بودند و اتفاقا مشتریان متعددی هم داشتند.
یک زمانی فرشاد آقای گل در فوتبال ایران آقایی می‎کرد و هیچکس به پای او نمی‎رسید. چند سال بعد نوبت به علیرضا نیکبخت‌واحدی رسید، پدیده‎ای که هم استعداد بزرگی بود و هم محبوبیت زیادی داشت.
همین ستاره‎های قدیم این روزها با تعجب به رقم‌های قرارداد بازیکنانی نگاه می‎کنند که نه اسم و رسم درست و حسابی دارند و نه استعداد خاصی، اما با تمام این تفاسیر پول‎های میلیاردی و نجومی می‎خواهند.

نیکبخت: الان بازی می‌کردم از همه گران‎تر بودم
علیرضا واحدی نیکبخت‌که این روزها حسابی سرگرم خانه و خانواده است در ۴۰‌سالگی با حسرت به این روزهای فوتبال ایران نگاه می‎کند. او در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما عنوان کرد: به نظر من بازیکنان امروز و بازیکنان قدیمی را نباید با یکدیگر قیاس کرد چون کار درستی نیست ولی باید بگویم متاسفانه چون ما از نظر بازیکن فقیر شده‌ایم هر کسی که وارد لیگ‌برتر می‎شود هر سازی که دلش می‎خواهد، می‎زند.
نیکبخت گفت: نخستین موردی که باعث شد برخی از بازیکنان برای خودشان قیمت‎های میلیاردی تعیین کنند این است که منع جذب بازیکن خارجی به یک قانون تبدیل شد. حالا بازیکنان با توجه به این قانون به خودشان اجازه می‎دهند هر قیمتی دلشان خواست به باشگاه‎ها بدهند.
بازیکن اسبق استقلال و پرسپولیس تاکید کرد: من فکر می‎کنم معضل بزرگ فوتبال ایران این است که یک بازیکن برای خودش قیمت پنج، شش میلیاردی بتراشد.  هیچکس برای این فوتبال دل نمی‎سوزاند و بازیکنان با هر دلالی که دلشان بخواهند قرارداد می‎بندند. الان تعداد دلال‎ها از تعداد بازیکنان بیشتر شده است. واقعا فوتبال ایران بی در و پیکر شده و فعلا نمی‎توان جلوی این زیاده‌خواهی را گرفت.  وقتی از نیکبخت درباره رقم قرارداد آن سال‌ها پرسیدیم در جواب گفت: خدا را شکر در زمان خودم پول خوبی گرفتم ولی اگر بخواهم چیزی بگویم اداره مالیات به من می‌چسبد. ولی از نظر خودم قراردادهایم خیلی خوب بودند البته به غیر از آن هفت سالی که برای استقلال بازی کردم. بعد از آن هر چه قرارداد بستم خوب بود. الان هم اگر با همان کیفیت بازی می‌کردم خیلی خیلی بهتر و بیشتر از بازیکنان مدعی الان پول می‌گرفتم.

 پیوس: آدم از این عدد و رقم‌های نجومی شاخ در می‌آورد
فرشاد پیوس که به فرشاد آقای گل  معروف است نیز در گفت‌و‌گو با جام‌جم در رابطه با قراردادی که با پرسپولیس بست، چنین گفت: نخستین پولی که در پرسپولیس دریافت کردم ۲۰ هزار تومان بود و فکر می‌کنم همه بازیکنان همین میزان را دریافت کردند. من، محمد مایلی‌کهن، ناصر محمدخانی، محمد پنجعلی  و … همگی ۲۰ هزار تومان پول گرفتیم.
پیوس از آن رقم ۲۰ هزار تومانی به رقم‌های میلیاردی این روزها می‌رسد: الان بازیکنان مبالغی می‌گیرند که آدم شاخ در می‌آورد. یک سری از بازیکنان واقعا حقشان نیست که این چنین پول‌های میلیاردی دریافت کنند. به نظر من باید کمیته‌ای تشکیل شود تا این وضعیت را درست کند. این کمیته باید مشاوره‌های خوبی به باشگاه و به خصوص مدیران عامل بدهد که چگونه پول‌های خود را هزینه کنند.
سرمربی کنونی چوکای تالش افزود: یک بازیکن بی‌کیفیت می‎آید و میلیاردها تومان می‎گیرد و بعد بدون این‌که حتی یک بازی انجام بدهد راهش را می‎کشد و می‎رود. این پول‎ها را به بهترین شکل ممکن می‎شد در پایه‎ها سرمایه‎گذاری کرد و اتفاقا نتایج خوبی هم گرفت. ما بازیکنان زیادی در این مملکت داریم که پول زیادی گرفته‎اند اما هیچ کاری نکرده‎اند. یکی ، دو تا بازی انجام داده‎اند و رفته‎اند.
پیوس با بیان این‌که «قیمت‌هایی که اکثر بازیکنان ما دارند قیمت‌های اصلی آنها نیست» ادامه داد: اگر قرار بود من در این دوره زمانه فوتبال بازی کنم قیمتم ۱۵ میلیارد تومان بود. این را من نگفتم، خود آقای علی پروین گفته. او بارها به این اشاره کرده که اگر من در این دوره زمانه بازی می‌کردم در مقایسه با دیگر بازیکنان حاضر در فوتبال ایران باید قرارداد ۱۵ میلیاردی می‎بستم.     
مهاجم اسبق سرخ‎های پایتخت تاکید کرد: بی‎ثباتی زیادی در فوتبال ایران وجود دارد و به همین دلیل قیمت بازیکنان همین جور بیخود و بی‎جهت بالا می‎رود. برخی مدیران هستند که دو الی سه ماه به یک باشگاه می‎روند بعد برای این‌که بار و بندیل خود را ببندند سعی می‎کنند تمام بازیکنان را با قراردادهای ولو سنگین و غیرمنطقی راضی نگه دارند. برای این بدهی‎های سنگینی که باقی می‎ماند در واقع مدیران بعدی باید پاسخگو باشند.
پیوس در پایان گفت: این شرایطی است که در تمامی تیم‎ها وجود دارد و باید کمیته‎ای وجود داشته باشد تا به این وضعیت رسیدگی کند. نباید درخواست قراردادهای میلیاردی به یک رسم در فوتبال ایران تبدیل شود.